Agenda 2023-2024

Lezing door prof. dr. Wout van Bekkum: ‘Het Midden-Oosten bestaat niet – of toch wel?’ op dinsdagavond 12 september 2023 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 4 te Haren aanvang 20.00 uur – einde tegen 22.30 uur =========================================================================================================================== In deze lezing biedt de spreker inzichten in wat vooral onze westerse kijk is op een oosters werelddeel. Kunnen wij ook anders omgaan met een gebied dat een lange geschiedenis kent en de bakermat vormt voor religieuze tradities die nog steeds grote invloed hebben? Welke culturele erfenis hebben wij aan deze regio te danken en wat is zijn economische betekenis? Wat heeft modern politiek handelen in dit gebied met het verleden te maken? Op een inleidende en voor ieder toegankelijke wijze zal de spreker op al deze vragen een heldere toelichting geven. =================================================================================================================================== Prof. dr. W.J. (Wout) van Bekkum (1954) is emeritus hoogleraar Midden-Oosten Studies aan de RUG. Hij studeerde aan dezelfde universiteit van 1972-1979 Semitische talen en culturen en werd in 1980 aangesteld als assistent-docent Modern Hebreeuws; in 1986 werd zijn taak als docent verruimd met klassiek, rabbijns en middeleeuws Hebreeuws. In 1989 promoveerde op Middeleeuwse Hebreeuwse Poëzie. In 2001 werd hij aangesteld als hoogleraar en ging in 2020 met emeritaat. Naast deze functies aan de RUG bekleedde hij van 1996-2001 een bijzonder hoogleraarschap ‘Moderne Joodse Geschiedenis’ aan de UvA. Hij werd in 2003 verkozen tot lid van de KNAW. Vanaf 1981 tot 2012 was hij nauw betrokken bij het hergebruik en de culturele invulling van de synagoge in de Folkingestraat te Groningen. ======================================================================================================================================

Lezing door prof. dr. Eline Slagboom: ‘De biologie van gezond en gelukkig oud worden’ op dinsdagavond 10 oktober 2023 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 4 te Haren aanvang 20.00 uur – einde tegen 22.30 uur ========================================================================================================================== In de laatste tweehonderd jaar is onze levensverwachting spectaculair toegenomen, maar veel mensen worden niet oud in goede gezondheid. In deze lezing geeft de spreker inzichten in de biologie van veroudering, wat is dat voor proces, waarom is het zo persoonlijk en wordt de een heel gezond oud en de ander niet. Welke factoren bepalen dat en kun je die veranderen in diermodellen of zelfs in de mens. We gaan het hebben over wie er eigenlijk lang en gelukkig leven en wat we van deze mensen kunnen leren. =========================================================================================================================== Prof. dr. P. Eline Slagboom (1960) is hoogleraar Moleculaire Epidemiologie bij het Universitair Medisch Centrum Leiden. Zij studeerde biologie aan de Leidse Universiteit van 1978 tot 1985. Vervolgens was zij onderzoeker en groepsleider bij de afdeling Vasculair en Bindweefsel Onderzoek, Gaubius Laboratorium, TNO-PG, Leiden tot 2000 toen zij werd benoemd als LUMC hoogleraar en een moleculaire epidemiologie groep oprichtte binnen de afdeling Biomedical Data Sciences (www.molepi.nl). De roder draad door het onderzoek van Slagboom is de veroudering: het ontrafelen van biologische mechanismen, met biomarkers de kwetsbaarheid van ouderen vast stellen en leefstijl interventies bij ouderen toepassen. Eline Slagboom is tevens Medical Delta hoogleraar aan de TU in Delft, KNAW lid en Fellow bij het Max Planck Institute for Biology of Aging in Keulen. Daarnaast is zij voorzitter van de Dutch Society for Research on Ageing (www.dusra.nl). ============================================================================================================================

ALGEMENE LEDENVERGADERING op dinsdagavond 7 november 2023 in de Ontmoetingskerk (kleine zaal), Sterremuurweg 3 te Haren aanvang 20.00 uur ==========================================================================================================================================

Lezing door prof. dr. Wessel Krul: ‘Dirk Hannema, avonturier in het museumwezen’ op dinsdagavond 21 november 2023 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 4 te Haren aanvang 20.00 uur – einde tegen 22.30 uur =============================================================================================================================================== Dirk Hannema, een ‘foute’ museumdirecteur. Dirk Hannema (1895-1984) is de man die het provinciale Rotterdamse kunstmuseum tot bloei heeft gebracht. Dankzij zijn vooruitstrevende aanschafbeleid en zijn goede relaties met enkele grote verzamelaars beschikt museum Boijmans Van Beuningen nu over een collectie van internationale allure. Maar Hannema liet zich ook bedriegen door de vervalsingen van Han van Meegeren. En tijdens de Duitse bezetting in 1940-45 toonde hij een opvallend meegaande houding. In mijn voordracht wil ik vooral stilstaan bij deze twee kwesties. Hoe komt het dat de hele Nederlandse kunstwereld in 1938 jubelde over de aankoop van Van Meegerens Emmaüsgangers? En wat dacht Hannema in de oorlogsjaren te bereiken door zich steeds nauwer met de NSB van Mussert te verbinden? ==================================================================================================================================================== Prof dr W.E. (Wessel) Krul (1950) is emeritus hoogleraar moderne kunst- en cultuurgeschiedenis aan de RUG. Hij studeerde geschiedenis en kunstgeschiedenis in Utrecht en Groningen, waar hij in 1990 promoveerde op studies over leven en werk van Johan Huizinga. Hij publiceerde talrijke artikelen over geschiedschrijving, kunst en kunsttheorie van de 18de tot de 20ste eeuw. Daarnaast was hij actief als vertaler en inleider van filosofische werken (Hobbes, Burke, Lessing, Mill, Danto). Na zijn afscheid als hoogleraar in Groningen in 2015 was hij nog enkele jaren werkzaam als gastdocent in Utrecht. ===================================================================================================================================================

Lezing door prof. dr. Dirk van Delft: ‘Onzichtbaar leven: Antoni van Leeuwenhoek en de wondere wereld van de microbiologie.’ op dinsdagavond 12 december 2023 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 4 te Haren aanvang 20.00 uur – einde tegen 22.30 uur ======================================================================================================================================================= Antoni van Leeuwenhoek (Delft 1632-1723) werd opgeleid tot kassier en boekhouder bij een lakenhandelaar en kreeg al op jonge leeftijd een brede belangstelling voor sterrenkunde, wiskunde, natuurkunde en scheikunde. Hij begon een winkel in linnen, garen en band. Daarnaast kreeg hij een vast inkomen, waarvoor hij geacht werd diverse zaken in Delft te regelen bijvoorbeeld bij de rechtspraak, controle van de inhoud van wijnvaten en als curator van nalatenschappen. Hij schafte voor de controle van zijn textiel lenzen en loepen aan bedoeld als dradenteller. Hij was een autodidact: zonder enige natuurwetenschappelijke opleiding en zonder kennis van vreemde talen leerde hij zichzelf in een achtervertrek van de winkel de kunst van het observeren en beschrijven. Maar hij was ook een verbazingwekkende vakman die zichzelf glas leerde blazen, slijpen en polijsten resulterend in microscoopjes, die wel tot 270x konden vergroten. Uiteindelijk kreeg hij als gevierd onderzoeker en fellow van de Royal Society kreeg hij bezoek van de groten der aarde, onder wie tsaar Peter de Grote. Onbevooroordeeld dwaalde Antoni rond in de wondere wereld van de microbiologie. ======================================================================================================================================================= Prof. dr. Dirk van Delft (1951) was chef van de wetenschapsredactie van de NRC, directeur van Rijksmuseum Boerhaave en bijzonder hoogleraar ‘Materieel erfgoed van de natuurwetenschappen’ aan de Universiteit Leiden. In 2005 promoveerde hij op het proefschrift ‘Heike Kamerlingh Onnes. Een biografie’ en won hij de NWO-Eurekaprijs voor wetenschapscommunicatie. In 2019 verscheen zijn, samen met Frits Berends geschreven, monumentale biografie van Lorentz. In 2022 verscheen zijn boek over Antoni van Leeuwenhoek met dezelfde titel als die van de lezing. In 2023 verscheen zijn biografie over Nobelprijswinnaar Marinus Veltman getiteld ‘Verrek dat is ‘t’. =======================================================================================================================================================

Lezing door de heer Kees Storm over ‘Unesco Werelderfgoed in Nederland.’ op dinsdagavond 16 januari 2024 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 4 te Haren. Aanvang 20.00 uur – einde tegen 22.30 uur ====================================================================================================================================== In de voordracht over het Nederlandse UNESCO Werelderfgoed zal deze indrukwekkende erkenning van onze nationale schatten en cultureel erfgoed uitgebreid nader worden toegelicht. Van historische molens tot de unieke grachtengordel van Amsterdam: Nederland herbergt een diverse en rijke erfenis die van wereldwijde betekenis is. Samen duiken we in de verhalen achter deze opmerkelijke plaatsen en ontdekken we waarom ze de erkenning als UNESCO Werelderfgoed verdienen. ========================================================================================================================================= De spreker werd geboren in Schiedam als telg uit een Vlaardingse vissersfamilie, ging op z’n 16e naar de Hogere Zeevaartschool in Vlissingen, overleefde in 1974 een aanslag van de Vietcong in Saigon, zat aan het eind van z’n wittebroodsweken in 1977 in de gevangenis in Dubai, was in 1981 de jongste expat op Curaçao, woonde met z’n gezin tijdens de tweede Golfoorlog in Syrië, ging op z’n 57e met pensioen, is sindsdien betrokken bij UNESCO werelderfgoed als rondleider en opleider, is schipper op De Groene Wensboot - een fluisterboot voor mensen met een beperking en hun gezinsleden en vrienden in Nationaal park De Weerribben-, is voorzitter van een rederijvereniging van oud-zeevarenden en walpersoneel, is regiovoorzitter en hoofdbestuurslid van een landelijke vereniging van gepensioneerden met 12.000 leden, speelt graag voor Sinterklaas, zingt in het Popkoor Onnen en is daar ook penningmeester en wordt op handen gedragen door 8 dames. Zijn naam: Kees Storm, op de dag van de lezing verhuisd naar z’n 10e woonhuis samen met zijn vrouw Karin, van wie hij al 50 jaar houdt. ==================================================================================================================================

Lezing door Dr. Els van Eijck van Heslinga over ‘Achttiende eeuwse scheepspost als maritieme tijdcapsule’ op dinsdagavond 13 februari 2024 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 4 te Haren aanvang 20.00 uur – einde tegen 22.30 uur ======================================================================================================================================== Achttiende eeuwse scheepspost als maritieme tijdcapsule ‘Dierbaare eenige geliefde man, Ghij soudt niet meer zijn, mijn Sels, o mijn God. Mijn hart, o jaa, dat voorspeld mijn nog dat gij leeft. Sels, Sels, eenige jongeling dien ik ooit bemindde. Zoudt gij mijn ontrukt zijn. O God, neen, neen, mijn geliefde’. Deze wanhopige woorden zijn in mei 1799 geschreven door Alieda de Rooij. Haar brief zat in een postzak aan boord van een schuit die van Rotterdam op weg was naar Londen en door een Engels marineschip gekaapt en opgebracht werd. Alieda’s brief is er een van de vele tienduizenden Nederlandse brieven die bewaard worden in het archief van de High Court of Admiralty in The National Archives in Londen. Zij zijn daar terecht gekomen als gevolg van de oorlogen die Nederland in de 17de en 18de eeuw met Engeland hebben gevoerd. De brieven betreffen zowel zakelijke als particuliere correspondentie. Het is een unieke collectie. Voor de lezer van eeuwen later ontvouwt zich een tot nog toe tamelijk onbekende leefwereld. In deze presentatie passeren, naast de zakelijke aspecten van kaapvaart in oorlogstijd, allerlei vormen van geloof, hoop en liefde, verdriet en vreugde de revue. ===================================================================================================================================== Dr. E.S. (Els) van Eijck van Heslinga (1950) studeerde zeegeschiedenis in Leiden. Zij werkte daarna veertien jaar bij de universiteit als wetenschappelijk medewerker en promoveerde op een onderzoek naar het einde van de Verenigde Oost-Indische Compagnie na 1795. In 1990 stapte zij over naar het Scheepvaartmuseum in Amsterdam als directeur Collecties en plv algemeen directeur. Diezelfde functie vervulde zij van 1999 tot 2004 bij de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. Daarna volgde een functie als algemeen directeur van het Bestuursbureau van de universiteit Leiden. In 2007 werd zij benoemd als manager van het internationale e-Depot van de Koninklijke Bibliotheek. Vanaf 2010 tot haar pensionering in 2016 was Els van Eijck van Heslinga directeur Bedrijfsvoering van de Koninklijke Bibliotheek. Tegenwoordig besteedt zij haar tijd aan een aantal bestuurlijke functies in de maritieme en museale wereld en bij een aantal fondsen. ==================================================================================================================================

Lezing door Dr. Dorrit van Dalen over -- Tsjaad, dat lieve “Heart of Darkness”-- op dinsdagavond 19 maart 2024 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 4 te Haren aanvang 20.00 uur – einde tegen 22.30 uur =============================================================================================================================== In het centrum van het Afrikaanse continent (en in veel opzichten aan de marge) ligt Tsjaad, als een prisma dat de eigenaardigheden van het hele werelddeel ontvouwt. Tsjaad is het op-een-na armste land ter wereld, maar de Europese Commissie en de VS hechten al decennia groot belang aan goede relaties met de regering. Eens was Tsjaad het laatst gekoloniseerde gebied in West-Afrika, nu is het daar de laatste bondgenoot van Frankrijk. Het is een typisch Sahelland, waar islam en christendom verweven zijn en tegen elkaar worden uitgespeeld; een land dat nog praat over democratie, maar draait op traditionele autoriteit en wapens. Ik zal proberen de tegenstellingen te verklaren en ook waarom ik daar zelf maar niet van los kom. ================================================================================================================================= Dr. Dorrit van Dalen (1962) studeerde anthropologie (1988) en promoveerde als arabist (2015). Zij heeft sinds 1992 af en aan in Tsjaad gewoond en gewerkt, o.a. als free-lance medewerker van de NRC. Ze is voor een deel van het jaar als arabist verbonden aan de Universiteit Leiden. De rest van het jaar besteedt ze aan ontwikkelingsprojecten in Tsjaad. ============================================================================================================================

Lezing door Prof. Dr. André Faaij over Snelheid in de energietransitie; waar gaat het mis, hoe kan het toch op tijd? op dinsdagavond 9 april 2024 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 4 te Haren aanvang 20.00 uur – einde tegen 22.30 uur ============================================================================================================================================= De lezing gaat in op de stand van zaken in de energietransitie, in Nederland, maar ook daarbuiten. Wat gaat er goed en wat gaat er (nog) niet zo goed? Technologie-ontwikkeling, planning en implementatie, maar ook maatschappelijke en milieufactoren passeren de revue. Gepoogd wordt inzicht te geven in hoe we de ambitieuze doelen; een energievoorziening met 0 of negatieve broeikasgasemissies in 2050, die tevens betaalbaar, betrouwbaar en anderszins duurzaam is, toch tijdig kunnen halen. =============================================================================================================================================== Prof dr A.P.C. (André) Faaij (1969) is Directeur Wetenschap en Technologie bij TNO en tevens deeltijdhoogleraar bij de universiteiten van Groningen en Utrecht. Hij studeerde scheikunde en milieukunde aan de Universiteit Utrecht, deed onderzoek aan het King’s College London University en de Princeton University. Hij promoveerde op de mogelijkheden van energieproductie uit biomassa en afval. In zijn onderzoeksveld behoort hij tot de wereldtop. Hij ontving o.a. de prestigieuze Linneborn prijs voor zijn uitstekende bijdragen aan het ontwikkelen van energie uit biomassa. Hij is lid van een groot aantal nationale en internationale expertgroepen alsmede adviseur van verschillende overheden en internationale organisaties zoals de EU en OECD. ==================================================================================================================================

Lezing door Philip Dröge over zijn boek De TAWL op dinsdagavond 7 mei 2024 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 4 te Haren aanvang 20.00 uur – einde tegen 22.30 uur =================================================================================================================================== Philip Dröge neemt u mee naar een vergeten stukje geschiedenis van de Nederlandse taal. Drie eeuwen lang spraken overal in de staten New York en New Jersey mensen de Tawl, de Amerikaanse versie van het Nederlands. Het was een overblijfsel van de tijd waarin New York nog Nieuw-Amsterdam heette en je zonder het Nederlands nergens kwam aan de oostkust van Amerika. De Verenigde Staten hebben zelfs een Nederlandssprekende president gehad, Martin Van Buren. Pas in de twintigste eeuw raakte het Neder-Amerikaans in onbruik en in 1962 overleed de laatste spreker van dit merkwaardige Nederlandse dialect. In De Tawl gaat historicus Philip Dröge al fietsend over Amerikaanse wegen op zoek naar wat er nu nog over is van dat Nederlandstalige verleden. Het resultaat is een opmerkelijk verhaal over de Nederlandse oorsprong van woorden als ‘OK’ en ‘dope’ en over gekke rechters, slavernij, komieken en oplichters. ===================================================================================================================================== Philip Dröge (Groningen 1967; opgegroeid in Haren) is historicus, columnist en journalist. Van hem verschenen eerder de historische boeken De schaduw van Tambora, Moresnet, Pelgrim en Moederstad. Hij schrijft voor diverse kranten en tijdschriften en treedt geregeld op als gastspreker en commentator in actualiteits- en discussieprogramma’s op radio en televisie. Zijn boeken zijn vertaald in het Duits en Italiaans en werden genomineerd voor de Jan Wolkers Prijs en de Libris Geschiedenis Prijs. ============================================================================================================================= Boekhandel Boomker verzorgt een boekentafel. ================================================================================================================================

Nadere informatie volgt. Laatste activiteit van het seizoen 2023-2024.