Agenda 2022-2023

Lezing door prof. dr. Cisca Wijmenga en drs. Jackie Dekens over ‘‘LIFELINES: een kijkje achter de schermen’’ op dinsdagavond 13 september 2022 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 4 te Haren aanvang 20.00 uur – einde omstreeks 22.30 uur ==================================================================================================================== Sinds 2008 hebben 167.000 inwoners uit Noord-Nederland voor het bevolkingsonderzoek Lifelines honderden vragenlijsten over gezondheid, leefstijl en welzijn ingevuld. Met de 8 miljoen potjes bloed, urine, ontlasting en weefsel die ze ook afstonden is een enorme biobank gebouwd. Onlangs is de derde screeningsronde gestart waarin alle deelnemers opnieuw biomonsters afstaan en vragenlijsten invullen. Daarmee helpen ze wetenschapers -en uiteindelijk ons allemaal - om uit te vinden hoe we gezonder oud kunnen worden. Met het aantal deelnemers (één op de tien mensen in Noord-Nederland doet mee), verdeeld over drie opeenvolgende generaties, de diversiteit aan verzamelde data en de lange volgtijd is een unieke dataverzameling voorhanden. Dit maakt het mogelijk om op veel manieren te onderzoeken welke risicofactoren het ontstaan en het verloop van ziekte en gezondheid beïnvloeden, en factoren die kans op ziekte kunnen voorspellen zoals genetische risicoprofielen en de samenstelling van de bacteriën in de darmen. Tijdens de corona pandemie bleek Lifelines een belangrijke bron van onderzoek. Door 25 keer vragenlijsten af te nemen werd inzicht gekregen in het verloop van de pandemie en de corona klachten, hoe mensen zich aan de maatregelen houden, het effect op werk en welzijn, onderliggende genetische factoren etc. Middels de Corona Barometer is de informatie inzichtelijk voor iedereen beschikbaar gemaakt. ========================================================================================================================= Prof.dr. C. (Cisca) Wijmenga studeerde Biochemie en Humane Genetica aan de RUG (1988) en promoveerde cum laude aan de UL. Momenteel is zij hoogleraar aan RUG en tevens Rector Magnificus en vervult daarnaast een imposant aantal nevenfuncties. Drs. J.A.M. (Jackie) Dekens-Konter studeerde Farmacie aan de RUG (1990), vervulde als apotheker diverse functies, vanaf 2014 is zij betrokken bij Lifelines waarbij sinds 2020 als projectmanager bij het Lifelines Corona-onderzoek. Zie ook: https://www.lifelines.nl en https://coronabarometer.nl

Lezing door prof. dr. Ir. Theo Spek over Landschap en Geschiedenis van de HONDSRUG op dinsdagavond 11 oktober 2022 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 4 te Haren aanvang 20.00 uur – einde omstreeks 22.30 uur ================================================================================================ De Hondsrug is een langgerekte rug in Drenthe en Groningen die zich van Emmen tot in de stad Groningen uitstrekt. Hij maakt deel uit van een groter geheel van zandruggen en stroomdalen in Drenthe en Groningen dat wel het Hondsrugsysteem wordt genoemd. De Hondsrug vormt, samen met een deel van het omringende gebied, het enige geopark van Nederland. De Hondsrug heeft een lengte van 70 kilometer en een gemiddelde hoogte van 20 meter boven NAP. Niettemin is het grootste deel van de Hondsrug slechts enkele meters hoger dan de omliggende 'dalen'. Het (toenmalige) dorp Groningen ontstond op het noordelijke uiteinde van de Hondsrug. De hoogste noordelijke 'heuvel', zo'n 9 meter boven NAP, is duidelijk te zien in de Herestraat. Vandaar dat de zijstraat op het hoogste punt Hoogstraatje heet. Nog iets noordelijker is een kleinere heuvel te vinden, op de top daarvan ligt de Nieuwe Kerk. De Hondsrug eindigt bij de Wilgenlaan in Groningen. De zuidelijkste top is het Haantjeduin bij Emmen, tegelijk met z'n 26,5 m boven NAP het hoogste natuurlijke punt van Drenthe. ============================================================================================ Theo Spek (1963) heeft ruim dertig jaar ervaring met wetenschappelijk onderzoek naar de geschiedenis van de Nederlandse en Europese cultuurlandschappen. Sinds 2006 is hij hoogleraar Landschaps-geschiedenis aan de RUG en tevens hoofd van het Kenniscentrum Landschap. Zijn werk kenmerkt zich door een brede interdisciplinaire benadering waarin cultuurhistorische, aardwetenschappelijke en ecologische concepten en methoden met elkaar worden verbonden tot een samenhangende analyse van de opbouw en ontstaansgeschiedenis van het landschap. Waar mogelijk wordt deze kennis ook toepasbaar gemaakt voor de praktijk van natuur- en landschapsbeheer, erfgoedzorg, ruimtelijke ordening en waterbeheer. ============================================================================================ Zie ook: https://nl.wikipedia.org/wiki/Theo_Spek ; www.dehondsrug.nl/ en www.drentslandschap.nl/de-hondsrug-landschap-van-eeuwen

Alleen voor leden. De leden ontvangen uitgebreide informatie.

ALGEMENE LEDENVERGADERING op dinsdagavond 29 november 2022 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 3 te Haren aanvang 20.00 uur ======================================================================================================================= AGENDA. 1. Opening door de voorzitter. 2. Mededelingen, ingekomen stukken en vaststelling agenda. 3. Korte uiteenzetting over recente ontwikkelingen en blik naar de toekomst. 4. Notulen van de digitaal afgehandelde ALV 2021 zijn niet gemaakt. 5. Algemeen Jaarverslag 2021-2022 - secretaris. 6. Financieel Jaarverslag 2021-2022 - penningmeester. 7. Verslag kascommissie. 8. Benoeming lid en reserve lid kascommissie. 9. Begroting 2023-2024. 10. Voorstel Contributie 2023-2024. 11. Rondvraag. 12. Sluiting door de voorzitter.

Lezing door Frank Westerman over zijn boek ‘Te waar om mooi te zijn’ op dinsdagavond 13 december 2022 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 4 te Haren aanvang 20.00 uur – einde omstreeks 22.30 uur =========================================================================================================================== ‘Te waar om mooi te zijn’ over kunst, de mens en de natuur. De auteur neemt ons vanavond via de veertien in zijn boek ‘Te waar om mooi te zijn’ beschreven reportagereizen mee naar het domein van het onwaarschijnlijke. Door haarscherp de uitzondering uit de werkelijkheid te knippen, toont hij ons de contouren van de regel. 'Als schrijver van reportages ga ik de strijd met de werkelijkheid aan – zonder uitvluchten in fictie. [...] De werkelijkheid is te weerbarstig voor haastwerk. Zij is te krom om recht te praten, te geplooid om glad te strijken, te ongerijmd voor een limerick.' De helft van de tekst van Te waar om mooi te zijn is nieuw werk. Het is Franks derde bundel na In het land van de Ja-knikkers (25 verhalen over het veranderende Nederland) en De wereld volgens Darp (over de nagalm en dreigende terugkeer van de Koude Oorlog). ==================================================================================================================== Frank Westerman (1964) groeide op in Assen. Hij studeerde Tropische Cultuurtechniek aan de Landbouwuniversiteit Wageningen. In 1992 werd hij correspondent voor de Volkskrant in Belgrado. Als verslaggever van de NRC bezocht hij meerdere internationale brandhaarden, waaronder Srebrenica. Tussen 1997 en 2002 was hij correspondent in Moskou voor de NRC. In 2013-2014 presenteerde hij op de televisie de serie ‘Nederland in 7 overstromingen’ Hij kreeg grote bekendheid met ‘De Graanrepubliek’ (1999). Verder onder andere ‘Srebrenica, het zwartste scenario’(samen met Bart Rijs, 1997), ‘Ararat’(2007), ‘Ingenieurs van de ziel’(2002), ‘Stikvallei’(2013), ‘Wij de mens’ (2018). Hij ontving talloze prijzen, zoals de AKO Literatuurprijs, Bob de Uyl prijs en de Gouden Uil. Zijn werk verscheen bovendien in een groot aantal talen. Zie verder: https://www.frankwesterman.nl ============================================================================================================================ Boekhandel Boomker verzorgt deze avond een boekentafel.

Lezing over de kunstenaar David Hockney door drs. Johan Holtrop op dinsdagavond 17 januari 2023 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 4 te Haren aanvang 20.00 uur – einde omstreeks 22.30 uur ====================================================================================================================== Het schilderleven van David Hockney David Hockney is een schilder die in de start van zijn carrière bewust tegen de wind in koos voor de figuratie met onderwerpen uit zijn eigen leven. Hockney werd daarna vooral bekend met zijn fel gekleurde landschappen en portretten, maar heeft daarnaast een heel divers oeuvre opgebouwd met opera decors, reproducerende technieken zoals lithografie, video en zijn experimenten met de fotografie. Vanaf 2006 is hij ook plein air gaan schilderen waar je kunt genieten van hoe zijn virtuoze schilderhand de natuur voor ons vertaalt in verf. Kort daarna stortte hij zich op het tekenen en schilderen op de iPad die in series grote prints de toeschouwer omringen met het verstrijken van de seizoenen. Na zijn tentoonstelling in het Van Gogh Museum in 2019 is er dan nu een interessante tentoonstelling met Hockney in het Teylers Museum in Haarlem (nog tot 29 januari) over de ‘kunst van het uitbeelden’ en Hockney’s stellingen over kunst en de manier waarop we zien, wat meer weer eens aantoont dat Hockney een van de meest inventieve en intellectueel rusteloze schilders is van deze tijd. Zie ook: https://www.hockney.com of https://nl.wikipedia.org/wiki/David_Hockney ========================================================================================================================= Drs. Johan Holtrop is kunsthistoricus en doceert onder andere bij verschillende instellingen waaronder Hovo Noord Nederland =========================================================================================================================== Tentoonstelling: Hockney’s Eye - Kunst, technologie en verbeelding 23 september 2022 – 29 januari 2023 in het Teylers Museum, Spaarne 16, Haarlem Tekeningen, schilderijen en digitale werken ============================================================================================================================

Lezing door prof. dr. Ben Feringa over ‘Het nut van klein bouwen’ op dinsdagavond 21 februari 2023 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 4 te Haren aanvang 20.00 uur – einde tegen 22.30 uur ======================================================================================================================= Prof. Feringa kreeg de Nobelprijs ook voor bouwen, maar dan voor ongelooflijk klein bouwen, met andere woorden nano bouwen. Als chemicus had hij geleerd om door “mengen en roeren” nieuwe stoffen te maken. Chemische stoffen (moleculen), waar wij als mens ook uit bestaan, kunnen allerlei eigenschappen hebben: ze kunnen gasvormig, vloeibaar of vast zijn, eenzelfde stof kan ook een spiegelbeeld van zichzelf hebben, kan om zijn eigen as draaien en zich (laten) verplaatsen (bijvoorbeeld in het menselijk lichaam). Prof. Feringa en zijn team een hebben een (ingewikkeld) molecuul gebouwd, dat zich gaat voortbewegen als er licht op gestraald wordt. Met het blote oog is dat niet te zien, maar met electronische hulpmiddelen wel! Daar gaat hij ons het fijne van vertellen. Daarnaast zal hij ook iets vertellen over moleculen in ons dagelijks leven. Het boek erover zal door Boekhandel Boomker tijdens deze avond worden verkocht. ========================================================================================================================== Prof. dr. Ben L. Feringa (1951) Studeerde scheikunde aan de RUG en promoveerde in 1978 ook aan de RUG bij prof. dr. Hans Wijnberg. Van 1978 tot 1984 werkte hij bij Shell Research en keerde in 1984 terug als docent aan de RUG, waar hij in 1988 prof. Wijnberg opvolgde als hoogleraar Organische Chemie. Daarnaast bekleedde cq bekleedt hij diverse andere functies en werd in 2008 benoemd tot Akademiehoogleraar aan de KNAW. Hij ontving vele prijzen voor zijn baanbrekend onderzoek. In 2016 werd hem de Nobelprijs voor Scheikunde toegekend! Slechts drie Nederlanders gingen hem voor: Van ’t Hoff (1901 - de eerste prijs voor scheikunde!), Debije (1936) en Crutzen (1995). ==================================================================================================================

Lezing door prof. dr. André Aleman over ‘Wie is hier nou verward?’ op dinsdagavond 14 maart 2023 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 4 te Haren aanvang 20.00 uur – einde tegen 22.30 uur ======================================================================================================================= Misvattingen over hersenen en gedrag Prof. Aleman gaat in gangbare opvattingen over ons brein en ons gedrag. Is het bijvoorbeeld echt zo dat een kind een taal veel makkelijker leert dan een volwassene? En is de angst van veel ouders terecht dat gamen slecht is voor een kinderbrein en het gebruik van suiker zo mogelijk nóg slechter? Ook gaat hij in op mensen met bijvoorbeeld een psychose. Ja, die zijn verward, maar zijn alle verwarde mensen meteen een groot gevaar voor zichzelf of hun omgeving? In tegenstelling tot veel hersenwetenschappers, zoals Dick Swaab, is hij van mening, dat menselijk bewustzijn wel degelijk gedrag kan aansturen en dat we daardoor baas over ons eigen leven kunnen zijn. Hij noemt de rol van het onbewuste overschat en betoogt dat je door bewust denken je leven kunt veranderen. Uit eindelijk zal hij een aantal misvattingen ontzenuwen. ========================================================================================================================== Prof. dr. A. (André) Aleman (1975) studeerde neuropsychologie en fysiologische psychologie aan de Universiteit van Utrecht, waar hij in 2001 ook cum laude promoveerde op Hallucinaties bij Schizofrenie. In 2008 werd hij benoemd tot hoogleraar cognitieve neuropsychiatrie aan de RUG en UMCG. Naast zijn wetenschappelijk werk publiceert hij boeken voor een breed publiek, zoals over het onderwerp van de lezing (Wie is hier nou verward?), Het Seniorenbrein (2012), Hersenspinsels (2011) en Je brein de baas (2007), Zie ook: https://nl.wikipedia.org/wiki/André_Aleman

Lezing door Imker Marcel Wolters: ‘Alles over bijen, bijenkasten, honing en meer…’ op dinsdagavond 11 april 2023 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 4 te Haren aanvang 20.00 uur – einde tegen 22.30 uur ===================================================================================================================== Imker Marcel Wolters neemt ons met zijn verhaal mee in de wereld van het imkeren. Er komt veel bij kijken om uiteindelijk honing te produceren, al is dat niet het enige dat bijen produceren. Hoe gaat dat in zijn werk en wat zijn de taken van een imker? Imkers werken vanuit bijenkorven en bijenkasten en hebben kennis nodig van de levenscyclus en het gedrag van bijen. Imkers hebben verschillende taken, waaronder het behouden en controleren van de bijenkolonies en hun gezondheid. Marcel heeft een passie voor de natuur en het milieu, als imker draagt Marcel bij aan de bescherming van de bijenpopulaties en hun belangrijke rol in het bestuiven van planten. Door het behoud en de bescherming van bijenkolonies dragen imkers bij aan een duurzamere en gezondere voedselproductie en aan het behoud van onze ecosystemen. ======================================================================================================================= Het is belangrijk om te weten hoe je bijen houdt, daarom worden hier cursussen gegeven vanuit de NBV (Nederlandse Bijenhouders vereniging) en deze heeft Marcel met succes afgerond. Tijdens deze cursus wordt de cursist meegenomen in de jaarcyclus van een bijenvolk en de taken van een imker. Met name in het noorden van Nederland is er een tekort aan docenten leraar imkeren, daarom is Marcel gestart met de opleiding leraar bijenteelt, om zo mensen te mogen opleiden als imker. Marcel houdt al jaren zijn eigen bijenvolken en produceert zijn eigen honing Daarnaast is Marcel bestuurder van de lokale imkersvereniging. Marcel is in het dagelijks leven zelfstandig ondernemer en runt samen met zijn familie delicatessenwinkels in Haren en Groningen, genaamd Kruidenier Wolters. ============================================================================================================================== Op deze avond is er de gelegenheid om honing te kopen!

Optreden van BRITTA MARIA samen met MAURITS FONDSE en OLEG FATEEV op dinsdagavond 25 april 2023 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 4 te Haren aanvang 20.00 uur – einde tegen 22.30 uur =========================================================================================================================== Britta Maria is woonachtig in Amsterdam en werd geboren in Hoorn, een stad die al vele muzikanten heeft voortgebracht. In haar jeugd begint ze met het volgen van zanglessen. Na een aantal studies gaat ze Jazz en lichte muziek studeren. Aangezien ze een tante heeft die met een Fransman is getrouwd en daardoor veel in Frankrijk is te vinden, raakt ze verslingerd aan het Franse. Dit is het begin van een diepe liefde voor het Franse Chanson. Zangeres Britta Maria, pianist-zanger-componist Maurits Fondse en accordeonist Oleg Fateev zijn vooral bekend door de Franse chanson concerten die ze door het land geven zoals 'Chansons van Schoonheid en Troost' en 'Vive la Chanson!'. Ook schrijven Maurits en Britta Maria zelf Nederlandstalige liederen die zeer goed worden ontvangen en regelmatig te horen zijn in de Taalstaat en worden geprezen door Frits Spits. Op 7 april kwam hun album 'De Omweg’ uit, met louter eigen composities en met teksten van tekstdichters zoals Ivo de Wijs, Jan Boerstoel en Jan-Simon Minkema en van Britta Maria & Maurits Fondse zelf. Speciaal voor deze avond spelen de musici een mix van dit eigen werk en ontroerende en opzwepende Franse chansons van Brel, Aznavour, Gainsbourg, Piaf, Pravi, Barbara, e.a. Zie ook: https://brittamaria.nl/ (foto Martin Pluimers) ==========================================================================================================================

Bezoek aan PALEIS HET LOO in Apeldoorn Inclusief lunch en diner.

Lezing door prof. dr. Peter de Knijf over MIGRATIE en EVOLUTIE op dinsdagavond 23 mei 2023 in de Ontmoetingskerk, Sterremuurweg 4 te Haren aanvang 20.00 uur – einde tegen 22.30 uur ======================================================================================================================= Prof.dr. Peter de Knijff doet fundamenteel onderzoek naar populatiegenetica en ontwikkelt nieuwe forensische DNA-analyse technieken. Als populatiegeneticus bestudeert hij de complexe interactie tussen migratie en evolutie en de gevolgen daarvan. Aan de hand van DNA is het mogelijk om te onderzoeken hoe bepaalde bevolkingsgroepen zijn ontstaan en zich over de wereld hebben verspreid. Zo werkte hij onder andere mee aan de grootschalige studie ‘Genoom van Nederland’, waarin het genenpakket van honderden Nederlanders werd onderzocht om onze migratiegeschiedenis te onderzoeken. Verder is De Knijff is een van de grondleggers van het forensisch gebruik van variabele DNA-kenmerken op het menselijke Y-chromosoom. In dit kader werkt hij nauw samen met het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). ============================================================================================================================ Prof. dr. Peter de Knijff (1956) voltooide twee medische analistenopleidingen (1975 en 1977) en promoveerde in 1992 aan de Universiteit Leiden bij prof. P. Brakman. Na zijn promotie was hij werkzaam bij het Gaubius Laboratorium TNO-PG in Leiden en bij de afdeling humane genetica van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Sinds 1 maart 2005 is hij hoogleraar populatie- en evolutiegenetica bij de afdeling humane genetica van het LUMC. Hij is daar tevens hoofd van het forensisch laboratorium voor DNA onderzoek. ===========================================================================================================================